Hình thành Phú_Khánh_(tỉnh)

Tỉnh Phú Khánh được hợp nhất từ tỉnh Phú Yên, tỉnh Khánh Hòa, thị xã Nha Trangthị xã Cam Ranh thời Việt Nam Cộng Hòa.

Sau khi thành lập tỉnh Phú Khánh, các huyện mới cũng được thành lập trên cơ sở hợp nhất các huyện cũ, cụ thể: hợp nhất thị xã Cam Ranh và huyện Cam Ranh huyện Cam Lâm; hợp nhất hai huyện Vạn Ninh và Ninh Hòa thành huyện Khánh Ninh; hợp nhất hai huyện Diên Khánh và Vĩnh Xương thành huyện Khánh Xương; hợp nhất huyện Vĩnh Khánh với một số xã của huyện Vĩnh Sơn thành huyện Khánh Vĩnh; sáp nhập các xã còn lại của huyện Vĩnh Sơn vào huyện Khánh Sơn; hợp nhất hai huyện Sơn Hòa và Sông Hinh thành huyện Tây Sơn; hợp nhất quận I và quận II của thành phố Nha Trang (cũ) thành thị xã Nha Trang, thị xã tỉnh lỵ tỉnh Phú Khánh.[1]

Tỉnh Phú Khánh vào cuối năm 1975 gồm thị xã Nha Trang (tỉnh lị), thị xã Tuy Hòa và 9 huyện: Cam Ranh, Đồng Xuân, Khánh Ninh, Khánh Sơn, Khánh Vĩnh, Khánh Xương, Tây Sơn, Tuy An, Tuy Hòa[1].

Tháng 3 năm 1977, thành lập các huyện lớn như sau[2]:

  • 2 huyện Cam Ranh và Khánh Sơn được hợp nhất thành huyện Cam Ranh;
  • 2 huyện Khánh Xương và Khánh Vĩnh được hợp nhất thành huyện Diên Khánh;
  • 2 huyện Tuy An, Đồng Xuân và 4 xã: Sơn Long, Sơn Đỉnh, Sơn Xuân, Phú Mỗ của huyện Tây Sơn được hợp nhất thành huyện Xuân An;
  • huyện Tuy Hòa và thị xã Tuy Hòa được hợp nhất thành huyện Tuy Hòa, thị xã Tuy Hòa chuyển xuống thành thị trấn Tuy Hòa thuộc huyện Tuy Hòa.
  • 7 xã: Vĩnh Thái, Vĩnh Thanh, Vĩnh Trung, Vĩnh Lương, Vĩnh Phương, Vĩnh Hiệp và Vĩnh Ngọc của huyện Vĩnh Xương được sáp nhập vào thị xã Nha Trang. Thị xã Nha Trang được gọi là thành phố Nha Trang thuộc tỉnh Phú Khánh.

Tháng 9 năm 1978, huyện Tuy Hòa được chia thành huyện Tuy Hòa (mới) và thị xã Tuy Hòa. Huyện Xuân An được chia thành 2 huyện là Tuy An và Đồng Xuân. Các xã: Sơn Xuân, Sơn Long và Sơn Định của huyện Xuân An được chuyển về huyện Tây Sơn[3].

Tháng 3 năm 1979, huyện Khánh Ninh được chia thành huyện Ninh Hòa và huyện Vạn Ninh[4].

Tháng 12 năm 1982, huyện Trường Sa thuộc tỉnh Đồng Nai được sáp nhập vào tỉnh Phú Khánh[5].

Tháng 12 năm 1984, huyện Tây Sơn được chia thành hai huyện là Sông Hinh và Sơn Hoà[6].

Ngày 27 tháng 6 năm 1985, chia huyện Cam Ranh thành 2 huyện: Cam Ranh và Khánh Sơn; chia huyện Diên Khánh thành 2 huyện: Diên Khánh và Khánh Vĩnh; chia huyện Đồng Xuân thành 2 huyện: Đồng Xuân và Sông Cầu[7].

Đến cuối năm 1988, tỉnh Phú Khánh có 15 đơn vị hành chính gồm: thành phố Nha Trang (tỉnh lị), thị xã Tuy Hòa và 13 huyện: Cam Ranh, Diên Khánh, Đồng Xuân, Khánh Sơn, Khánh Vĩnh, Ninh Hòa, Sơn Hòa, Sông Cầu, Sông Hinh, Trường Sa, Tuy An, Tuy Hòa, Vạn Ninh.